Peter van Maaren
"Het gaat erom dat je contact maakt met je buurtgenoten"
Ik heb net aangebeld bij Peter voor dit interview als een buurvrouw komt aanlopen. Ze wil Peter even spreken en ik doe een stap opzij voor haar. “Buurman, ik heb een grote tafel om te doneren”, roept ze. Peter bedankt haar enthousiast. Als we even later binnen zitten, aan zijn tafel voor het raam, zwaait hij regelmatig naar buurtgenoten. Het is typerend voor deze man die sinds 1995 in De Pijp woont. Iedereen in de Diamantbuurt kent hem. Hij is een verbinder, een bruggenbouwer.
Bent u de burgemeester?
Peter komt na zijn lerarenopleiding vanuit Groningen naar Amsterdam. Daar woont hij eerst 10 jaar in de Bijlmer, waar hij het naar zijn zin heeft. Toch besluit hij om, na een reeks overvallen en inbraken, te verhuizen. Hij wil per se naar de Diamantbuurt en het lukt hem om een huis met een tuin te bemachtigen.
De eerste jaren zijn niet makkelijk: als opvallende blanke homoman wordt hij regelmatig uitgescholden en bedreigd. Maar Peter is niet bang en houdt vol. Hij maakt contact met de Marokkaanse buurtvaders en dat helpt. Het schelden wordt minder en langzaam verandert Peters positie in de wijk. Zodanig zelfs dat een jongetje hem ooit vraagt: ‘Bent u de burgemeester hier?’
Een idioot met een bel
Als de woningbouwstichting alleen de geveltuintjes wil opknappen in de toegangsstraat naar de buurt om meer woningen te kunnen verkopen, is Peter het daar niet mee eens. Hij vindt dat iederéén in de buurt mee moet kunnen doen. Zo ontstaat de eerste geveltuinenburendag.
Mensen die hun geveltuintje willen laten opknappen, kunnen zich aanmelden bij de bewonerscommissie. Maar, zo vertelt Peter, de meeste mensen melden zich aan als hij in de weken ervoor langs de huizen gaat en een praatje maakt. Op de dag zelf loopt Peter met een bel door de buurt en kondigt luid aan dat het weer geveltuinenburendag is (in dit filmpje zie je hoe dat gaat). “De eerste keer voelde ik me een idioot met die bel, maar het werd steeds makkelijker en nu weet iedereen wat die bel betekent”.
De woningbouwvereniging zorgt voor het gereedschap en Peter coördineert de vrijwilligersteams, samen met een jongerenwerker van Combiwel. Zo ziet de buurt ook een andere kant van de jongeren die soms voor overlast zorgen. De bewoners koken een maaltijd en na afloop van de werkzaamheden eet iedereen samen aan grote tafels.
Tekst gaat verder onder de foto.
Oliebollenactie
De overtuiging dat iedereen erbij hoort loopt als een rode draad door Peters activiteiten in de buurt. Zo organiseert Peter voor ouderen boven de 70 al jaren de oliebollenactie, ooit gestart door een inmiddels overleden buurtbewoner waarna Peter het stokje heeft overgenomen. Vrijwilligers uit de buurt brengen een zakje met oliebollen bij deze mensen thuis. “Je ziet dat dit soort acties doorwerkt: mensen gaan elkaar dan ook op andere momenten gedag zeggen als ze elkaar tegenkomen”, aldus Peter.
Helaas wordt het met de steeds strengere privacywetgeving bijna onmogelijk om goede adreslijsten te krijgen voor het aanbieden van de oliebollen. Ook weigeren organisaties om, als alternatief voor het geven van de adressen, een brief te sturen naar de ouderen zodat ze zich kunnen aanmelden. Na 11 jaar heeft Peter dan ook met pijn in zijn hart moeten besluiten om te stoppen met de actie.
Verwarring
Een keer in de week geeft Peter in De Edelsteen het vak Techniek aan voornamelijk Marokkaanse en Turkse jongeren die vaak, zoals Peter dat zegt, ‘uitgescheten’ worden door de maatschappij. Peter kent het gevoel om te moeten vechten tegen vooroordelen: zelf kwam hij van de verkeerde, asociale kant van het spoor in Groningen. Het zou nooit iets worden met hem, zo kreeg hij steevast te horen. Vaak hebben de jongeren vragen aan hem. Want Peter bidt op vrijdag in de moskee, maar noemt zichzelf geen moslim, omdat hij zich niet aan alle regels van de Islam kan of wil houden.
Verder hangen in december zijn deur en ramen vol kerstversiering. En daarbij is hij ook nog eens homo. Dat schept verwarring. Maar Peter gaat de dialoog onvermoeibaar aan met deze jongeren. Daarnaast organiseert hij dialogen tussen jong en oud in de buurt. De ouderen vinden het fijn om met jongeren over andere zaken te praten dan de oorlog, waarvoor ze vaak worden gevraagd rond 5 mei.
Tips
Heeft Peter nog tips voor mensen die ook een (duurzaam) buurtinitiatief willen starten? “Doe niets geforceerd, want mensen voelen het als je het niet met liefde doet. En maak duidelijk dat het contact alleen voor dat moment is en dat ze verder nergens toe verplicht zijn.”
Maar het allerbelangrijkste is dat je in het dagelijkse leven al zichtbaar bent.“Het gaat erom dat je contact maakt met je buurtgenoten,” vertelt Peter. “Gewoon gedag zeggen, zorgen dat ze jou zien en dat je hén ziet. Vragen hoe het met ze gaat. Vertrouwen opbouwen gaat niet in één dag, dat duurt jaren”.
Meer informatie
- Zie Peter in actie tijdens geveltuinenburendag in het filmpje ‘De wereld is mijn familie’.
- www.mijndiamantbuurt.nl: website van de Diamantbuurt.
- De Diamantbuurt heeft een facebookpagina voor bewoners (zoek op buurtjuweel Saffierstraat als de link niet werkt).
- Filmpje over Peter die vertelt over de verwarring bij de Islamitische jongeren dat hij als homo ook naar de moskee gaat.
- Mijn meester is homo, het boek dat Peter heeft geschreven over zijn ervaringen in het onderwijs.
Foto’s: Studio Huib van Wersch, www.studiohuibvanwersch.com